Μην αφήνεις τα γεγονότα να επηρεάζουν την κρίση σου - Das Boot (1981)
Μια σειρά ταινοκριτικών με την εξής ιδιαιτερότητα: Ο κριτικός δεν έχει καμία πληροφορία για την ταινία πέρα από την υπόθεση και τη φωτογραφία προφίλ της στο imdb. Κοντρα στην δικτατορία του ορθού λόγου, αυτό το πείραμα λογου και τέχνης φιλοδοξεί να δώσει μια γροθιά στα μούτρα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας που έχει πανικοβληθεί από μια απλή γρίπη. Αλλά και στα αδύναμα ανθρωπάρια που αδυνατούν να σχηματίσουν γνώμη για μια ταινία αν δεν την έχουν πρώτα παρακολουθήσει. Παντελονατες κριτικές και στιβαρές απόψεις για γνωστές κι άγνωστες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Αντιστεκόμενοι στην παντοδυναμία της εικόνας αρθρώνουμε λόγο αιρετικό κι ανεξάρτητο, αρνούμενοι να επιτρέψουμε στα γεγονότα να επηρεάσουν την κρίση μας.
Το “Das Boot” διαδραματίζεται σε ένα υποβρύχιο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και περιγράφει τις σκληρές συνθήκες που βιώνουν οι στρατιώτες που υπηρετούν σε αυτό. Τα κακά νέα είναι ότι, δεδομένου ότι η ταινία είναι γερμανικής παραγωγής, οι πρωταγωνιστές μιλάνε γερμανικά. Τα καλά νέα είναι ότι το Hollywood δεν έχει επιχειρήσει να κάνει κάποιο remake. Η ταινία στο σύνολο της αξιολογείται σαν εξαιρετική. Κάτι αναμενόμενο αφού οι Γερμανοί δύο πράγματα ξέρουν να κάνουν καλά: να πολεμάνε και να μην βγαίνουν από το σπίτι τους. Δύο γνωρίσματα που είναι απολύτως εμφανή στο θεατή κατά τη διάρκεια της θέασης.
Η ταινία κινείται γύρω από τρεις θεματικούς άξονες: την πλήξη, τη βρωμιά και την ωμή τρομοκρατία. Πλήξη για μια ζωή που περιορίζεται σε ένα μεταλλικό κουτί, που επαναλαμβάνεται μονότονα η ίδια ρουτίνα, που η μοναδική διαφυγή από την πλήξη είναι η σύγκρουση με ένα άλλο αντίστοιχο πλήρωμα κι ο θάνατος. Ένας θάνατος που μοιάζει οριακά πιο επιθυμητός από το να περνάς τις μέρες σου στο στομάχι ενός μεταλλικού κήτους, θυμίζοντας το βιβλικό μαρτύριο του Ιωνά, που πέρασε τρεις μέρες στην κοιλιά ενός κήτους μέχρι που ο Θεός άκουσε τις προσευχές του και τον έσωσε. Τουλάχιστον βέβαια οι στρατιώτες του υποβρυχίου δεν ήταν αναγκασμένοι να προσεύχονται...
Βρωμιά γιατί ένας χώρος που αποτελείται μόνο από άντρες δεν μπορεί να διατηρηθεί καθαρός. Αλλά και γιατί δεν υπάρχει κανένας λόγος να καθαρίσεις το, κατα πάσα πιθανότητα, μελλοντικό σου φέρετρο. Απόδειξη της ματαιότητας των ασκήσεων καθαριότητας κατά τη διάρκεια της θητείας μας. Κανείς δεν ενδιαφέρεται να καθαρίσει το νεκροκρέβατο του, όσο κι αν τον έχεις ταϊσει με εθνικη υπερηφάνεια, κοκαΐνη κι αίμα Εβραίων.
Το θέμα όμως της ωμής τρομοκρατίας είναι το πιο ενδιαφέρον που αγγίζει η ταινία, δείχνοντας ότι η επιβολή μέσω του φόβου δεν περιορίζεται μόνο εναντίον του αντίπαλου στρατού αλλά χρησιμοποιείται και για να πειθαρχησουν οι κατώτεροι στις εντολές των ανωτέρων τους. Ένας καταναγκασμός που ενυπάρχει μέσα σε κάθε εξουσιαστικό σύστημα, είτε βρισκόμαστε σε καιρό ανωμαλίας είτε ομαλότητας.
Όσον αφορά την υπόθεση της ταινίας αυτή μικρή σημασία έχει. Εξάλλου όταν αναφερόμαστε στον πόλεμο, το χείριστο των ανθρώπινων δεινών, οι επιμέρους ενέργειες αθροίζονται σε ένα ασαφές άθροισμα στην υπηρεσία ενός βαμμένου πανιου. Το πανί αυτό κρατάει με ιερό φανατισμό ένας λακές της τάξης των καταπιεστών και φανατίζει τις καταπιεσμένες τάξεις με τις οποίες μοιράζονται την πίστη στο ίδιο πανί.
Όσον αφορά το τεχνικό σκέλος, σαν σκηνοθετική αδυναμία χρεώνεται η επιλογή η ταινία να γυριστεί εξ’ ολοκλήρου μέσα σε ένα υποβρύχιο. Από την ταινία λείπουν τα εξωτερικά πλάνα, κάτι που την κάνει ακατάλληλη για κλειστοφοβικούς. Αδιανόητη σκηνοθετική επιλογή, ιδίως για έναν σκηνοθέτη που προέρχεται από μια χώρα όπως η Γερμανία που φημίζεται για τα λιβάδια της, τα ξακουστά πάρκα του Βερολίνου αλλά και για τις τεράστιες εκτάσεις των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Η ταινία προτείνεται αναμφισβήτητα στους οπαδούς και ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής. Μια καλή δόση γερμανικής στρατιωτικής πειθαρχίας, ηρωϊσμού κι ανώφελης βαρβατίλας. Εξαιρετική επιλογή για να προβάλλεται στους νεοσύλλεκτους στα ΚΨΜ της επικράτειας για να γνωρίζουν εξαρχής που στοχεύει η εκπαίδευσή τους. Δεν προτείνεται αντίθετα σε ειρηνιστές χίπηδες που θεωρούν ότι ο μοναδικός τρόπος να αλλάξει ο κόσμος είναι από overdose κάνναβης, σε υδροφοβικούς και σε όσους είναι μανιακοί με την καθαριότητα.
